आज खेला नहीं हो सकेगा
साहेब!...
न गोस्सा न होइए
आ न जूता-चट्टी फेंकिंए
पर्दा पर
अइमें कंपनी का कोनो क़सूर नहीं
अ जे रामलोचनवा था न
वहे जे हरिश्चन्नर बनता था
ओकरा लड़का मर गया है
भिनसारे
एतना जल्दी अब
दोसरा हरिचन्नर कहाँ से लाबें
आ फेर जे पारट
रामलोचनवा करता है
आप त जनते हैं
ऊ बखत त कमाले कर देता है
जब रानी शैब्या से
रोहित के लिए
कफ़न मँगता है
केतना लोर खसता है
आप सबकी आँख से
मुदा ओकरा हाथ तनको नहीं काँपता
आहे रामलोचनवा के
लड़का मर गया है भिनसारे
एकेगो था हुज़ूर
बोखार था छह महीना से
हुड्डी का
देह त पत्ता खसा हुआ
गाछ-जैसन हो गया था
न, एलाज त बहुत कराया
हँसुली-टिकुली सब बिक गया
महतारी का
लगकागो पुरजा थमाके
डागदर कहता था
सिरफ दवाई से काम नहीं चलेगा
खोराको अच्छा दिजिए!
ग़रीब आदमी अब
दूनों चीज़ कहाँ से लाता
मालीक
एकेगो के जोगाड़ में त जिनगी
कोम्हार के माटी हो जता है
हाँ, त कल जे खेला देखाके
रामलोचन घर गया
त देखा
लड़का मुर्गी नाहीत छटपटा रहा है
आ आँय-बाँय बक रहा है
कपार त ख़ूबे लहक रहा था
ओटे पैर ऊभागा
बड़का डाकदर के
साफ़ ठोक दिहिस
पचासगो रुपइया गिन दो पहले
बड़ा चिरौरी किया
ऊ काहे पसीजता
कोन कहता है डाकदार
दोसरा भगवान होता है
ऊ त आदमीयो नय होता है
नेखालिस बेपारी होता है ससुरा
लचारी ऊ कम्पाउंडरे के
ले गया साथ
दूगो सूइया लिख के बोला
अभी तोरंत ले आओ
सूइया निकाल के दोकानबला माँगा
तीस गो रुपइया
आ रामलोचनवा के पास था
अठारहेगो
लिफफा फिरती ले के जेऊ धरे लगा
एतना में एगो
गाहक आ गया
ऊ जैसे ही ओम्हार घूमा
रामलोचनवा ले के पार
एतना न ज़ोर से भागा
एतना न ज़ोर से भागा
जनु मरखैल बइल लागल हो पीछू
नहीं सरकार, ओकरा हाथ
तनको नहीं काँपा
रानी शैब्या से कफ़न मँगता रामलोचन
आ बेटा के लिए
दवाई चोराता रामलोचन
एक्के नहीं था हज़ूर
ओतना ही फरक था दूनो में
जेतना नाटक आ जिनगी में होता है
आप सब साहेबान से अरज है
अभी खेला
दू दिन अऊर नहीं होगा
ई असुविधा के लिए हम
माफ़ी मँगते हैं।
aaj khela nahin ho sakega
saheb!
na gossa na hoiye
a na juta chatti phenkine
parda par
aimen kampni ka kono qasu nahin
a je ramlochanwa tha na
wahe je harishchannar banta tha
okra laDka mar gaya hai
bhinsare
etna jaldi ab
dosra harichannar kahan se laben
a pher je parat
ramlochanwa karta hai
ap t jante hain
u bakhat t kamale kar deta hai
jab rani shaibya se
rohit ke liye
kafan mangta hai
ketna lor khasta hai
ap sabki ankh se
muda okra hath tanko nahin kanpta
ahe ramlochanwa ke
laDka mar gaya hai bhinsare
ekego tha huzur
bokhar tha chhah mahina se
huDDi ka
deh t patta khasa hua
gachh jaisan ho gaya tha
na, elaj t bahut karaya
hansuli tikuli sab bik gaya
mahtari ka
lagkago purja thamake
Dagdar kahta tha
siraph dawai se kaam nahin chalega
khorako achchha dijiye!
gharib adami ab
dunon cheez kahan se lata
malik
ekego ke jogaD mein t jingi
komhar ke mati ho jata hai
han, t kal je khela dekhake
ramlochan ghar gaya
t dekha
laDka murgi nahit chhatapta raha hai
a anya banya bak raha hai
kapar t khube lahak raha tha
ote pair ubhaga
baDaka Dakdar ke
saf thok dihis
pachasgo rupaiya gin do pahle
baDa chirauri kiya
u kahe pasijta
kon kahta hai Dakdar
dosra bhagwan hota hai
u t admiyo nay hota hai
nekhalis bepari hota hai sasura
lachari u kampaunDre ke
le gaya sath
dugo suiya likh ke bola
abhi torant le aao
suiya nikal ke dokanabla manga
tees go rupaiya
a ramlochanwa ke pas tha
atharhego
liphpha phirti le ke jeu dhare laga
etna mein ego
gahak aa gaya
u jaise hi omhaar ghuma
ramlochanwa le ke par
etna na zor se bhaga
etna na zor se bhaga
janu markhail bail lagal ho pichhu
nahin sarkar, okra hath
tanko nahin kanpa
rani shaibya se kafan mangta ramlochan
a beta ke liye
dawai chorata ramlochan
ekke nahin tha hazur
otna hi pharak tha duno mein
jetna natk aa jingi mein hota hai
ap sab saheban se araj hai
abhi khela
du din aur nahin hoga
i asuwidha ke liye hum
mafi mangte hain
aaj khela nahin ho sakega
saheb!
na gossa na hoiye
a na juta chatti phenkine
parda par
aimen kampni ka kono qasu nahin
a je ramlochanwa tha na
wahe je harishchannar banta tha
okra laDka mar gaya hai
bhinsare
etna jaldi ab
dosra harichannar kahan se laben
a pher je parat
ramlochanwa karta hai
ap t jante hain
u bakhat t kamale kar deta hai
jab rani shaibya se
rohit ke liye
kafan mangta hai
ketna lor khasta hai
ap sabki ankh se
muda okra hath tanko nahin kanpta
ahe ramlochanwa ke
laDka mar gaya hai bhinsare
ekego tha huzur
bokhar tha chhah mahina se
huDDi ka
deh t patta khasa hua
gachh jaisan ho gaya tha
na, elaj t bahut karaya
hansuli tikuli sab bik gaya
mahtari ka
lagkago purja thamake
Dagdar kahta tha
siraph dawai se kaam nahin chalega
khorako achchha dijiye!
gharib adami ab
dunon cheez kahan se lata
malik
ekego ke jogaD mein t jingi
komhar ke mati ho jata hai
han, t kal je khela dekhake
ramlochan ghar gaya
t dekha
laDka murgi nahit chhatapta raha hai
a anya banya bak raha hai
kapar t khube lahak raha tha
ote pair ubhaga
baDaka Dakdar ke
saf thok dihis
pachasgo rupaiya gin do pahle
baDa chirauri kiya
u kahe pasijta
kon kahta hai Dakdar
dosra bhagwan hota hai
u t admiyo nay hota hai
nekhalis bepari hota hai sasura
lachari u kampaunDre ke
le gaya sath
dugo suiya likh ke bola
abhi torant le aao
suiya nikal ke dokanabla manga
tees go rupaiya
a ramlochanwa ke pas tha
atharhego
liphpha phirti le ke jeu dhare laga
etna mein ego
gahak aa gaya
u jaise hi omhaar ghuma
ramlochanwa le ke par
etna na zor se bhaga
etna na zor se bhaga
janu markhail bail lagal ho pichhu
nahin sarkar, okra hath
tanko nahin kanpa
rani shaibya se kafan mangta ramlochan
a beta ke liye
dawai chorata ramlochan
ekke nahin tha hazur
otna hi pharak tha duno mein
jetna natk aa jingi mein hota hai
ap sab saheban se araj hai
abhi khela
du din aur nahin hoga
i asuwidha ke liye hum
mafi mangte hain
स्रोत :
पुस्तक : यह हरा ग़लीचा (पृष्ठ 95)
रचनाकार : निर्मला गर्ग
प्रकाशन : यात्री प्रकाशन
संस्करण : 1992
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.