नाथ संभुधनु भंजनिहारा। होइहि केउ एक दास तुम्हारा॥
आयेसु काह कहिअ किन मोही। सुनि रिसाइ बोले मुनि कोही॥
सेवकु सो जो करै सेवकाई। अरिकरनी करि करिअ लराई॥
सुनहु राम जेहि सिवधनु तोरा। सहसबाहु सम सो रिपु मोरा॥
सो बिलगाउ बिहाइ समाजा। न त मारे जैहहिं सब राजा॥
सुनि मुनिबचन लखन मुसुकाने। बोले परसु धरहि अवमाने॥
बहु धनुही तोरी लरिकाईं। कबहुँ न असि रिस कीन्हि गोसाईं॥
येहि धनु पर ममता केहि हेतू। सुनि रिसाइ कह भृगुकुलकेतू॥
रे नृपबालक कालबस बोलत तोहि न सँभार।
धनुही सम त्रिपुरारिधनु बिदित सकल संसार॥
लखन कहा हसि हमरे जाना। सुनहु देव सब धनुष समाना॥
का छति लाभु जून धनु तोरें। देखा राम नयन के भोरें॥
छुअत टूट रघुपतिहु न दोसू। मुनि बिनु काज करिअ कत रोसू॥
बोले चितै परसु की ओरा। रे सठ सुनेहि सुभाउ न मोरा॥
बालकु बोलि बधौं नहि तोही। केवल मुनि जड़ जानहि मोही॥
बाल ब्रह्मचारी अति कोही। बिस्वबिदित क्षत्रियकुल द्रोही॥
भुजबल भूमि भूप बिनु कीन्ही। बिपुल बार महिदेवन्ह दीन्ही॥
सहसबाहुभुज छेदनिहारा। परसु बिलोकु महीपकुमारा॥
मातु पितहि जनि सोचबस करसि महीसकिसोर।
गर्भन्ह के अर्भक दलन परसु मोर अति घोर॥
बिहसि लखनु बोले मृदु बानी। अहो मुनीसु महाभट मानी॥
पुनि पुनि मोहि देखाव कुठारु। चहत उड़ावन फूँकि पहारू॥
इहाँ कुम्हड़बतिया कोउ नाहीं। जे तरजनी देखि मरि जाहीं॥
देखि कुठारु सरासन बाना। मैं कछु कहा सहित अभिमाना॥
भृगुसुत समुझि जनेउ बिलोकी। जो कछु कहहु सहौं रिस रोकी॥
सुर महिसुर हरिजन अरु गाई। हमरे कुल इन्ह पर न सुराई॥
बधें पापु अपकीरति हारें। मारतहू पा परिअ तुम्हारें॥
कोटि कुलिस सम बचनु तुम्हारा। ब्यर्थ धरहु धनु बान कुठारा॥
जो बिलोकि अनुचित कहेउँ छमहु महामुनि धीर।
सुनि सरोष भृगुबंसमनि बोले गिरा गंभीर॥
naath sambhudhanu bhanjanihara. hoihi keu ek daas tumhara॥
ayesu kaah kahia kin mohi. suni risai bole muni kohi॥
sevaku so jo karai sevakai. arikarni kari karia larai॥
sunahu raam jehi sivadhanu tora. sahasbahu sam so ripu mora॥
so bilgau bihai samaja. na ta mare jaihahin sab raja॥
suni munibchan lakhan musukane. bole parsu dharahi avmane॥
bahu dhanuhi tori larikain. kabahun na asi ris kinhi gosain॥
yehi dhanu par mamta kehi hetu. suni risai kah bhrigukulketu॥
re nripbalak kalbas bolat tohi na sanbhar.
dhanuhi sam tripuraridhanu bidit sakal sansar॥
lakhan kaha hasi hamre jana. sunahu dev sab dhanush samana॥
ka chhati labhu joon dhanu toren. dekha raam nayan ke bhoren॥
chhuat toot raghupatihu na dosu. muni binu kaaj karia kat rosu॥
bole chitai parsu ki ora. re sath sunehi subhau na mora॥
balaku boli badhaun nahi tohi. keval muni jaD janahi mohi॥
baal brahamchari ati kohi. bisvabidit kshatriykul drohi॥
bhujbal bhumi bhoop binu kinhi. bipul baar mahidevanh dinhi॥
sahasbahubhuj chhedanihara. parsu biloku mahipakumara॥
matu pitahi jani sochbas karasi mahisakisor.
garbhanh ke arbhak dalan parsu mor ati ghor॥
bihasi lakhanu bole mridu bani. aho munisu mahabhat mani॥
puni puni mohi dekhav kutharu. chahat uDavan phunki paharu॥
ihaan kumhaDabatiya kou nahin. je tarajni dekhi mari jahin॥
dekhi kutharu sarasan bana. main kachhu kaha sahit abhimana॥
bhrigusut samujhi janeu biloki. jo kachhu kahahu sahaun ris roki॥
sur mahisur harijan aru gai. hamre kul inh par na surai॥
badhen papu apkirati haren. marathu pa paria tumharen॥
koti kulis sam bachanu tumhara. byarth dharahu dhanu baan kuthara॥
jo biloki anuchit kaheun chhamahu mahamuni dheer.
suni sarosh bhrigubansamani bole gira gambhir॥
naath sambhudhanu bhanjanihara. hoihi keu ek daas tumhara॥
ayesu kaah kahia kin mohi. suni risai bole muni kohi॥
sevaku so jo karai sevakai. arikarni kari karia larai॥
sunahu raam jehi sivadhanu tora. sahasbahu sam so ripu mora॥
so bilgau bihai samaja. na ta mare jaihahin sab raja॥
suni munibchan lakhan musukane. bole parsu dharahi avmane॥
bahu dhanuhi tori larikain. kabahun na asi ris kinhi gosain॥
yehi dhanu par mamta kehi hetu. suni risai kah bhrigukulketu॥
re nripbalak kalbas bolat tohi na sanbhar.
dhanuhi sam tripuraridhanu bidit sakal sansar॥
lakhan kaha hasi hamre jana. sunahu dev sab dhanush samana॥
ka chhati labhu joon dhanu toren. dekha raam nayan ke bhoren॥
chhuat toot raghupatihu na dosu. muni binu kaaj karia kat rosu॥
bole chitai parsu ki ora. re sath sunehi subhau na mora॥
balaku boli badhaun nahi tohi. keval muni jaD janahi mohi॥
baal brahamchari ati kohi. bisvabidit kshatriykul drohi॥
bhujbal bhumi bhoop binu kinhi. bipul baar mahidevanh dinhi॥
sahasbahubhuj chhedanihara. parsu biloku mahipakumara॥
matu pitahi jani sochbas karasi mahisakisor.
garbhanh ke arbhak dalan parsu mor ati ghor॥
bihasi lakhanu bole mridu bani. aho munisu mahabhat mani॥
puni puni mohi dekhav kutharu. chahat uDavan phunki paharu॥
ihaan kumhaDabatiya kou nahin. je tarajni dekhi mari jahin॥
dekhi kutharu sarasan bana. main kachhu kaha sahit abhimana॥
bhrigusut samujhi janeu biloki. jo kachhu kahahu sahaun ris roki॥
sur mahisur harijan aru gai. hamre kul inh par na surai॥
badhen papu apkirati haren. marathu pa paria tumharen॥
koti kulis sam bachanu tumhara. byarth dharahu dhanu baan kuthara॥
jo biloki anuchit kaheun chhamahu mahamuni dheer.
suni sarosh bhrigubansamani bole gira gambhir॥
Videos This video is playing from YouTube
तुलसीदास
स्रोत :
पुस्तक : क्षितिज (भाग-2) (पृष्ठ 12)रचनाकार : तुलसीदास
प्रकाशन : एन.सी. ई.आर.टी
संस्करण : 2022
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
