कब  तक  तुम  मौन  रहोगे  ओ  जन  देवता?  
कब  तक  तुम  मौन  रहोगे  ओ  गण  देवता?  
हो  गया  प्रभात  रात  घुल  गई,  
ज्योति  हँसी,  दिशा-दिशा  धुल  गई,  
तम  से  अवरुद्ध  राह  खुल  गई,  
फिर  भी  इस  स्वप्न-धार  में  तंद्रालस  लिए,  
कब  तक  इस  भाँति  बहोगे  ओ  जन  देवता?  
रात  गई  पर  न  खुली  अर्गला,  
मुक्ति  मिली  पर  न  कटी  शृंखला,  
बंदिनी  अभी  विमुक्त  कुंतला,  
अपने  ही  घर  में  पर  यह  नवीन  दासता,  
कब  तक  चुपचाप  सहोगे  ओ  जन  देवता?  
गगन  मिला  पर  न  पंख  खुल  रहे,  
किरण  मिली  पर  न  कमल  खिल  रहे,  
पंथ  मिला  पर  न  चरण  हिल  रहे,  
दीप  सजल  नयनों  से  निज  असीम  वेदना,  
कब  तक  तुम  मौन  कहोगे  ओ  जन  देवता?  
कब  तक  यह  अनृत,  यह  प्रवंचना?  
कब  तक  यह  करुण  अश्रु-अर्चना?  
कब  तक  यह  मोह-मरण-साधना?  
क्रांति-शांति  समता-आनंद-हेतु  क्या  कहो,  
प्रलयंकर  रुद्र  न  होगे  ओ  जन  देवता?  
कब  तक  तुम  मौन  रहोगे  ओ  जन  देवता?  
             
                kab  tak  tum  maun  rahoge  o  jan  devta?  
kab  tak  tum  maun  rahoge  o  gan  devta?  
ho  gaya  parbhat  raat  ghul  gai,  
jyoti  hansi,  disha  disha  dhul  gai,  
tam  se  avruddh  raah  khul  gai,  
phir  bhi  is  svapn  dhaar  mein  tandralas  liye,  
kab  tak  is  bhanti  bahoge  o  jan  devta?  
raat  gai  par  na  khuli  argala,  
mukti  mili  par  na  kati  shrinkhla,  
bandini  abhi  vimukt  kuntla,  
apne  hi  ghar  mein  par  ye  navin  dasta,  
kab  tak  chupchap  sahoge  o  jan  devta?  
gagan  mila  par  na  pankh  khul  rahe,  
kiran  mili  par  na  kamal  khil  rahe,  
panth  mila  par  na  charan  hil  rahe,  
deep  sajal  naynon  se  nij  asim  vedna,  
kab  tak  tum  maun  kahoge  o  jan  devta?  
kab  tak  ye  anrit,  ye  prvanchna?  
kab  tak  ye  karun  ashru  archna?  
kab  tak  ye  moh  maran  sadhana?  
kranti  shanti  samta  anand  hetu  kya  kaho,  
pralyankar  rudr  na  hoge  o  jan  devta?  
kab  tak  tum  maun  rahoge  o  jan  devta?  
kab  tak  tum  maun  rahoge  o  jan  devta?  
kab  tak  tum  maun  rahoge  o  gan  devta?  
ho  gaya  parbhat  raat  ghul  gai,  
jyoti  hansi,  disha  disha  dhul  gai,  
tam  se  avruddh  raah  khul  gai,  
phir  bhi  is  svapn  dhaar  mein  tandralas  liye,  
kab  tak  is  bhanti  bahoge  o  jan  devta?  
raat  gai  par  na  khuli  argala,  
mukti  mili  par  na  kati  shrinkhla,  
bandini  abhi  vimukt  kuntla,  
apne  hi  ghar  mein  par  ye  navin  dasta,  
kab  tak  chupchap  sahoge  o  jan  devta?  
gagan  mila  par  na  pankh  khul  rahe,  
kiran  mili  par  na  kamal  khil  rahe,  
panth  mila  par  na  charan  hil  rahe,  
deep  sajal  naynon  se  nij  asim  vedna,  
kab  tak  tum  maun  kahoge  o  jan  devta?  
kab  tak  ye  anrit,  ye  prvanchna?  
kab  tak  ye  karun  ashru  archna?  
kab  tak  ye  moh  maran  sadhana?  
kranti  shanti  samta  anand  hetu  kya  kaho,  
pralyankar  rudr  na  hoge  o  jan  devta?  
kab  tak  tum  maun  rahoge  o  jan  devta?  
 
             
    
 
    
        स्रोत : 
                
                        पुस्तक  : दिवालोक (पृष्ठ 55) 
                                                                    रचनाकार  : शंभुनाथ सिंह  
                                            
                             प्रकाशन  : राजकमल प्रकाशन
                         
                                                संस्करण   : 1953 
                 
                
                
     
    Additional information available 
    Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
    
 
    rare Unpublished content 
    This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.