सोने कै परबत चानी कै नदी सँवारै घाटी
चढ़ा पवन के मूड़े चन्नन मह मह महकै माटी
तुलसी सूर कबीरा बोलन भई पवित्तर टाटी
तन कोपीन कमंडल हाथे दानिन कै परिपाटी।
हाड़ माँस दइ देइ दान मा, ऐसे ऐसे दानी।
यह धरती के कन-कन अपने आपै कहै कहानी।
बइठे बरगद छाँव प्रेम से काग रमायन बाँचै,
कस्तूरी कुंडल बाँधे सोने कै हिरन कुलाँचै,
आदि काल से देवता एकर सुघर सरूप सवाचै,
इहाँ प्रेम के बंधन बँधि के किसन कन्हैया नाचै।
तीन लोक के मालिक रन मा आइ करइँ रथवानी।
यह धरती के कन-कन...
स्वाभिमान कै जोत जगावै इहाँ घास कै रोटी,
आन-बान मरजादा खातिर कटै बीर कै बोटी,
साँच होइ तौ आँच न आवै झूठ होइ भुँइ लोटी,
हियाँ तोप कै मोहड़ा फेरै लाठी अउर लँगोटी।
भये अहिंसा की ताकत से दुसमन पानी-पानी।
यह धरती कै कन-कन...
दुसमन उगिलै आग, होइ चाहे फाँसी के फंदा,
तन पर आरा चलै कि मन पर चलै जुलुम कै रंदा,
सीस चढ़ावै पूजा पावै हँसि बलिदानी बंदा,
घात करै तौ थू-थू पावै जस जाफर जयचंदा।
जाइ परान परन ना जाई घर घर गूँजै बानी।
यह धरती के कन-कन...
दौलत लोटा करै चरन मा संतन के बलिहारी,
चुटकी भै भभूत से भागै इहाँ आपदा सारी,
देस बरे सिर काटि, पिया का भेंट करै सुकुवारी,
दाँत सिंह के गिनैं बेटउनू देखि हँसै महतारी।
धरम-करम दुइनौ एक साथे साधे बइठा ग्यानी।
यह धरती के कन-कन अपने आप कहै कहानी।
sone kai parbat chani kai nadi sanvarai ghati
chaDha pavan ke muDe channan mah mah mahakai mati
tulsi soor kabira bolan bhai pavittar tati
tan kopin kamanDal hathe danin kai paripati.
haaD maans dai dei daan ma, aise aise dani.
ye dharti ke kan kan apne aapai kahai kahani.
baithe bargad chhaanv prem se kaag ramayan banchai,
kasturi kunDal bandhe sone kai hiran kulanchai,
aadi kaal se devta ekar sughar sarup savachai,
ihaan prem ke bandhan bandhi ke kisan kanhaiya nachai.
teen lok ke malik ran ma aai karain rathvani.
ye dharti ke kan kan. . .
svabhiman kai jot jagavai ihaan ghaas kai roti,
aan baan marjada khatir katai beer kai boti,
saanch hoi tau anch na aavai jhooth hoi bhuni loti,
hiyan top kai mohDa pherai lathi aur langoti.
bhaye ahinsa ki takat se dusman pani pani.
ye dharti kai kan kan. . .
dusman ugilai aag, hoi chahe phansi ke phanda,
tan par aara chalai ki man par chalai julum kai randa,
sees chaDhavai puja pavai hansi balidani banda,
ghaat karai tau thu thu pavai jas japhar jaychanda.
jai paran paran na jai ghar ghar gunjai bani.
ye dharti ke kan kan. . .
daulat lota karai charan ma santan ke balihari,
chutki bhai bhabhut se bhagai ihaan apada sari,
des bare sir kati, piya ka bhent karai sukuvari,
daant sinh ke ginain betaunu dekhi hansai mahtari.
dharam karam duinau ek sathe sadhe baitha gyani.
ye dharti ke kan kan apne aap kahai kahani.
sone kai parbat chani kai nadi sanvarai ghati
chaDha pavan ke muDe channan mah mah mahakai mati
tulsi soor kabira bolan bhai pavittar tati
tan kopin kamanDal hathe danin kai paripati.
haaD maans dai dei daan ma, aise aise dani.
ye dharti ke kan kan apne aapai kahai kahani.
baithe bargad chhaanv prem se kaag ramayan banchai,
kasturi kunDal bandhe sone kai hiran kulanchai,
aadi kaal se devta ekar sughar sarup savachai,
ihaan prem ke bandhan bandhi ke kisan kanhaiya nachai.
teen lok ke malik ran ma aai karain rathvani.
ye dharti ke kan kan. . .
svabhiman kai jot jagavai ihaan ghaas kai roti,
aan baan marjada khatir katai beer kai boti,
saanch hoi tau anch na aavai jhooth hoi bhuni loti,
hiyan top kai mohDa pherai lathi aur langoti.
bhaye ahinsa ki takat se dusman pani pani.
ye dharti kai kan kan. . .
dusman ugilai aag, hoi chahe phansi ke phanda,
tan par aara chalai ki man par chalai julum kai randa,
sees chaDhavai puja pavai hansi balidani banda,
ghaat karai tau thu thu pavai jas japhar jaychanda.
jai paran paran na jai ghar ghar gunjai bani.
ye dharti ke kan kan. . .
daulat lota karai charan ma santan ke balihari,
chutki bhai bhabhut se bhagai ihaan apada sari,
des bare sir kati, piya ka bhent karai sukuvari,
daant sinh ke ginain betaunu dekhi hansai mahtari.
dharam karam duinau ek sathe sadhe baitha gyani.
ye dharti ke kan kan apne aap kahai kahani.
स्रोत :
पुस्तक : माटी औ महतारी (पृष्ठ 31)रचनाकार : आद्या प्रसाद 'उन्मत्त'
प्रकाशन : अवधी अकादमी
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
