उसरा के मुड़वा चढ़ि बोला टिउबोलिया कै पानी,
उल्टी गंगा बही नहरिया जाय सरग मड़रानी,
परती औ बंजर से फूटी चारिउ ओर जवानी,
नाचै लागी सगर सेंवरिया पहिरि चुनरिया धानी।
पायन तरे सगर जुड़वनिया सिर के ऊपर छाँव।
सरग से बढ़िके लागै गाँव॥
बटन दबावत धावति आवै अब पताल से गंगा,
दरसन मज्जन पान किहे से तन-मन सगरौ चंगा,
नए भगीरथ के करतब से गउवाँ रंग बिरंगा,
धरती की सोभा के आगे लागै सरग पसंगा।
फेल भए गउवाँ के आगे देवतन के सब दाँव।
सरग से बढ़िके लागै गाँव॥
आगे-आगे चलै भगीरथ गहे प्रगति कै डोरी,
नई जवानी बही गाँव के नस-नस पोरी पोरी,
अँधियरवा कै पता न कतहूँ सगरौ रैन अँजोरी,
टेकटरवा चढ़ि चली लच्छिमी अब गउवाँ की ओरी।
जहाँ न पहुँची नई किरनिया रहा न कौनौ ठाँव।
सरग से बढ़िके लागै गाँव॥
सूरसती के मंदिर सगरौ गाँव गाँव मदरसा,
बही ग्यान के गंगा लखिके गउआँ कै मन हरसा,
रात बनी चाँदी के दिनवा लागै कंचन बरसा,
गउआँ के ई रूप देखि के देवतन के मन तरसा।
डोलि गवा इन्नर के मनवा थिरकन लागे पाँव।
सरग से बढ़िके लागै गाँव॥
भय का भागा भूत पयसरम औ बल के बलिहारी,
मुर्दहिया ताली पर नाचीं लछिमी हाथ पसारी,
मनई कै पौरुख के आगे भुतऊ माने हारी,
करै पयसंरम मौज उड़ावै नाहीं रहै भिखारी।
ओकर पेट भरै कौनी विधि जे हर जोतै बाँव।
सरग से बढ़िके लागै गाँव॥
चला सहर से हाथ मिलावै,गउआँ छाती ताने,
मंतर फूँकै नई सड़किया नरखोरिया के काने,
जे आपन रोजगार सँभारे ओनकै पेट अघाने,
बितवै दिना मटरगस्ती मा ओकर रामै जाने।
ओकर पेट भरे यहि जुग मा जे तोरे करिहाँव।
सरग से बढ़िके लागै गाँव॥
usara ke muDva chaDhi bola tiuboliya kai pani,
ulti ganga bahi nahariya jaay sarag maDrani,
parti au banjar se phuti chariu or javani,
nachai lagi sagar senvariya pahiri chunariya dhani.
payan tare sagar juDavaniya sir ke uupar chhaanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
batan dabavat dhavati aavai ab patal se ganga,
darsan majjan paan kihe se tan man sagrau changa,
ne bhagirath ke kartab se gauvan rang biranga,
dharti ki sobha ke aage lagai sarag pasanga.
phel bhe gauvan ke aage devtan ke sab daanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
aage aage chalai bhagirath gahe pragti kai Dori,
nai javani bahi gaanv ke nas nas pori pori,
andhiyarava kai pata na kathun sagrau rain anjori,
tekatarva chaDhi chali lachchhimi ab gauvan ki ori.
jahan na pahunchi nai kiraniya raha na kaunau thaanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
surasti ke mandir sagrau gaanv gaanv madrasa,
bahi gyaan ke ganga lakhike gauan kai man harsa,
raat bani chandi ke dinva lagai kanchan barsa,
gauan ke ii roop dekhi ke devtan ke man tarsa.
Doli gava innar ke manva thirkan lage paanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
bhay ka bhaga bhoot payasram au bal ke balihari,
murdahiya tali par nachin lachhimi haath pasari,
manii kai paurukh ke aage bhutuu mane hari,
karai paysanram mauj uDavai nahin rahai bhikhari.
okar pet bharai kauni vidhi je har jotai baanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
chala sahar se haath milavai,gauan chhati tane,
mantar phunkai nai saDakiya narkhoriya ke kane,
je aapan rojagar sanbhare onakai pet aghane,
bitavai dina matargasti ma okar ramai jane.
okar pet bhare yahi jug ma je tore karihanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
usara ke muDva chaDhi bola tiuboliya kai pani,
ulti ganga bahi nahariya jaay sarag maDrani,
parti au banjar se phuti chariu or javani,
nachai lagi sagar senvariya pahiri chunariya dhani.
payan tare sagar juDavaniya sir ke uupar chhaanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
batan dabavat dhavati aavai ab patal se ganga,
darsan majjan paan kihe se tan man sagrau changa,
ne bhagirath ke kartab se gauvan rang biranga,
dharti ki sobha ke aage lagai sarag pasanga.
phel bhe gauvan ke aage devtan ke sab daanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
aage aage chalai bhagirath gahe pragti kai Dori,
nai javani bahi gaanv ke nas nas pori pori,
andhiyarava kai pata na kathun sagrau rain anjori,
tekatarva chaDhi chali lachchhimi ab gauvan ki ori.
jahan na pahunchi nai kiraniya raha na kaunau thaanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
surasti ke mandir sagrau gaanv gaanv madrasa,
bahi gyaan ke ganga lakhike gauan kai man harsa,
raat bani chandi ke dinva lagai kanchan barsa,
gauan ke ii roop dekhi ke devtan ke man tarsa.
Doli gava innar ke manva thirkan lage paanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
bhay ka bhaga bhoot payasram au bal ke balihari,
murdahiya tali par nachin lachhimi haath pasari,
manii kai paurukh ke aage bhutuu mane hari,
karai paysanram mauj uDavai nahin rahai bhikhari.
okar pet bharai kauni vidhi je har jotai baanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
chala sahar se haath milavai,gauan chhati tane,
mantar phunkai nai saDakiya narkhoriya ke kane,
je aapan rojagar sanbhare onakai pet aghane,
bitavai dina matargasti ma okar ramai jane.
okar pet bhare yahi jug ma je tore karihanv.
sarag se baDhike lagai gaanv॥
स्रोत :
पुस्तक : माटी औ महतारी (पृष्ठ 9)रचनाकार : आद्या प्रसाद 'उन्मत्त'
प्रकाशन : अवधी अकादमी
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
