मोरी जिनगी क लिकिया अनितिया बनी,
रोज रहै मोरे भितरा झगरिया ठनीं,
गला काटी रोज सत्त औ नियाव कै खुबै,
मोरी अहै दसौ अँगुरी रकतवा सनी।
उहीं अँगुरी से रोलिया लगाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
कभौं छोरे केउकै रोटिया मिरोरि हथवा,
कभौं नोचे केउकै बोटिया केहू के मथवा,
काटे दुखिया क पेटवा उठाए कोठिया,
लूटे केहू कै लँगोटिया जुलुम के सथवा।
देई तोहसे जुलुम कै सफाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
कभौं खून पिए रकत नहनवा करी,
कभौ बनिके निरीह अनसनवा करी,
जौनै लहै तौनै घतिया लगाए दपका,
कभौं गारी देई कभौं दरसनवा करी।
बड़ी ढोलिया म पोलिया देखाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
कभौं खदिया के धगवा गुँथाए मलवा,
कभौं फाँसै क सिकरवा बनाए जलवा,
कभौ परे प गरजिया बहाए अँसुवा,
कभी नहकै गरज चमकाए भलवा।
बाबा मलवा गरा म पहिराई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
सीताराम सीता राघव राजा राम के कसम,
मोहे धरम करम मोच्छ काम कै कसम,
मोरे उपरा अकसवा तरा बा धरती,
कामी लोभी मोका कामिनी औ दाम कै कसम।
अही कुल कै कपूत नियराई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
तू तौ रहिया देखाया ठेंगि ठेंग सोंटवा,
हमैं सूझा नाहीं कबहूँ सेवाय नोटवा,
बाबा हथवा उठाइ समझाया केतनौ,
मारे निमरा क गोलिया चोराए लोटवा।
उहीं लोटवा से अरघ चढ़ाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
तू तौ रोके रह्या कसि के चला थै दरुआ,
अबै अहैं इहाँ केतना बेचारे धरुआ,
केहू उड़ा थै अकसवा बिपतियों परे,
केहू नपतै धरतिया खियान तरुआ।
बड़ी दूर अहै दुइनौ क मिलाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
तू तौ भाग्या नाहीं केतनौ चली है गोलिया,
कभौं भूल्या नाहीं सत्त औ छिमा कै बोलिया,
जेका भेट्या अकवरिया कलै क बतिया,
आज ओनके रकतवा लगाए रोलिया?
भला गोड़वा म मथवा नवाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
बाबा अँखिया म अँसुआ भरी बा ओनके,
अबै मुड़वा बिपतिया परी बा ओनके,
बाबा जेकरे करनवा लँगोटिया लेह्या,
अबै पेटवा अगिनिया बरी बा ओनके।
बाबा ओनकै अगिनिया त्रुताई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
केहू निबले के पाँव म बेवाई लखि के,
ऊँच नीच भेदभाव के लड़ाई लखि के,
बाढ़ा मन म विरोगवा रमाया धुनिया,
बाबा रोइ दिह्या पिरिया पराई लाख के।
बाबा पिरिया पराई अपनाई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
नाहीं कौनौ फुलवारी न कियारी कुलवा
उहै सिया के डोरिया दुखा के फुलवा
गूँथि गूंथि के गजरवा सजाई तोहका,
डारी नेहिया पटनवा झुलाई झुलवा।
बड़ी मन म अहकिया बुताई कइसे,
बाबा अँजुरी से फुलवा चढ़ाई कइसे?
mori jingi ka likiya anitiya bani,
roj rahai more bhitra jhagariya thanin,
gala kati roj satt au niyav kai khubai,
mori ahai dasau anguri rakatva sani.
uhin anguri se roliya lagai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kabhaun chhore keukai rotiya mirori hathva,
kabhaun noche keukai botiya kehu ke mathva,
kate dukhiya ka petva uthaye kothiya,
lute kehu kai langotiya julum ke sathva.
dei tohse julum kai saphai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kabhaun khoon piye rakat nahanva kari,
kabhau banike nirih anasanva kari,
jaunai lahai taunai ghatiya lagaye dapka,
kabhaun gari dei kabhaun darasanva kari.
baDi Dholiya ma poliya dekhai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kabhaun khadiya ke dhagva gunthaye malva,
kabhaun phansai ka sikarva banaye jalva,
kabhau pare pa garajiya bahaye ansuva,
kabhi nahakai garaj chamkaye bhalva.
baba malva gara ma pahirai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
sitaram sita raghav raja raam ke kasam,
mohe dharam karam mochchh kaam kai kasam,
more upra akasva tara ba dharti,
kami lobhi moka kamini au daam kai kasam.
ahi kul kai kaput niyrai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
tu tau rahiya dekhaya thengi theng sontva,
hamain sujha nahin kabhun sevay notva,
baba hathva uthai samjhaya ketnau,
mare nimra ka goliya choraye lotva.
uhin lotva se aragh chaDhai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
tu tau roke rahya kasi ke chala thai darua,
abai ahain ihaan ketna bechare dharua,
kehu uDa thai akasva bipatiyon pare,
kehu napatai dharatiya khiyan tarua.
baDi door ahai duinau ka milai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
tu tau bhagya nahin ketnau chali hai goliya,
kabhaun bhulya nahin satt au chhima kai boliya,
jeka bhetya akavariya kalai ka batiya,
aaj onke rakatva lagaye roliya?
bhala goDva ma mathva navai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
baba ankhiya ma ansua bhari ba onke,
abai muDva bipatiya pari ba onke,
baba jekre karanva langotiya lehya,
abai petva aginiya bari ba onke.
baba onakai aginiya trutai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kehu nible ke paanv ma bevai lakhi ke,
uunch neech bhedabhav ke laDai lakhi ke,
baDha man ma virogva ramaya dhuniya,
baba roi dihya piriya parai laakh ke.
baba piriya parai apnai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
nahin kaunau phulvari na kiyari kulva
uhai siya ke Doriya dukha ke phulva
gunthi gunthi ke gajarva sajai tohka,
Dari nehiya patanva jhulai jhulva.
baDi man ma ahakiya butai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
mori jingi ka likiya anitiya bani,
roj rahai more bhitra jhagariya thanin,
gala kati roj satt au niyav kai khubai,
mori ahai dasau anguri rakatva sani.
uhin anguri se roliya lagai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kabhaun chhore keukai rotiya mirori hathva,
kabhaun noche keukai botiya kehu ke mathva,
kate dukhiya ka petva uthaye kothiya,
lute kehu kai langotiya julum ke sathva.
dei tohse julum kai saphai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kabhaun khoon piye rakat nahanva kari,
kabhau banike nirih anasanva kari,
jaunai lahai taunai ghatiya lagaye dapka,
kabhaun gari dei kabhaun darasanva kari.
baDi Dholiya ma poliya dekhai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kabhaun khadiya ke dhagva gunthaye malva,
kabhaun phansai ka sikarva banaye jalva,
kabhau pare pa garajiya bahaye ansuva,
kabhi nahakai garaj chamkaye bhalva.
baba malva gara ma pahirai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
sitaram sita raghav raja raam ke kasam,
mohe dharam karam mochchh kaam kai kasam,
more upra akasva tara ba dharti,
kami lobhi moka kamini au daam kai kasam.
ahi kul kai kaput niyrai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
tu tau rahiya dekhaya thengi theng sontva,
hamain sujha nahin kabhun sevay notva,
baba hathva uthai samjhaya ketnau,
mare nimra ka goliya choraye lotva.
uhin lotva se aragh chaDhai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
tu tau roke rahya kasi ke chala thai darua,
abai ahain ihaan ketna bechare dharua,
kehu uDa thai akasva bipatiyon pare,
kehu napatai dharatiya khiyan tarua.
baDi door ahai duinau ka milai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
tu tau bhagya nahin ketnau chali hai goliya,
kabhaun bhulya nahin satt au chhima kai boliya,
jeka bhetya akavariya kalai ka batiya,
aaj onke rakatva lagaye roliya?
bhala goDva ma mathva navai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
baba ankhiya ma ansua bhari ba onke,
abai muDva bipatiya pari ba onke,
baba jekre karanva langotiya lehya,
abai petva aginiya bari ba onke.
baba onakai aginiya trutai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
kehu nible ke paanv ma bevai lakhi ke,
uunch neech bhedabhav ke laDai lakhi ke,
baDha man ma virogva ramaya dhuniya,
baba roi dihya piriya parai laakh ke.
baba piriya parai apnai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
nahin kaunau phulvari na kiyari kulva
uhai siya ke Doriya dukha ke phulva
gunthi gunthi ke gajarva sajai tohka,
Dari nehiya patanva jhulai jhulva.
baDi man ma ahakiya butai kaise,
baba anjuri se phulva chaDhai kaise?
स्रोत :
पुस्तक : माटी औ महतारी (पृष्ठ 60)रचनाकार : आद्या प्रसाद 'उन्मत्त'
प्रकाशन : अवधी अकादमी
Additional information available
Click on the INTERESTING button to view additional information associated with this sher.
rare Unpublished content
This ghazal contains ashaar not published in the public domain. These are marked by a red line on the left.
